Kasagarang sakit sa mga babae paghuman og panganak

Paghuman og panganak sa mga inahan, ang panglawas sa ilang mga anak ang nag-una nga priority nila ug sa ilang bana. Matod pa nila, kung aduna na kay anak, mas hunahunaon nimo ang ilang kaayohan kaysa sa imong kaugalingon. Apan dili kini rason aron pasagdan sa mga bag-ong inahan ang ilahang kaugalingon ilabi na paghuman og panganak. Sumala sa datos sa Philippine Statistics Authority kaniadtong 2014, anaa sa 200 ka bata ang ginapanganak matag oras. Sa siyam sa napulo nga pagpanganak, adunay doktor o nurse o midwife na kauban ang mga inahan. Base sab sa report sa World Health Organization (WHO), UNICEF, United Nations Population Fund (UNFPA), World Bank Group ug United Nations Population Division kaniadtong 2015, sa sulod sa 100,000, adunay 114 na bagong panganak na inahan ang mamatay.

Ania ang duha sa nag-unang sakit nga masinati sa mga babaye nga bag-ong panganak.

1. Postpartum depression

Kini mao ang sobra nga pagkasubo human manganak sa usa ka inahan. Adunay ginatawag nga “baby blues” na nagadugay og pipila lang ka adlaw hantod duha ka semana human sa pagpanganak. Ang inahan nga adunay “baby blues” nagsubo, wala sa kaugalingon ug naglisod og tulog. Ang postpartum depression posibleng masayop nga baby blues. Ang depresson na masinati sa mga bag-ong inahan mas dugay ug mas intense. Makaapekto kini sa abilidad niini nga mag-atiman sa anak ug uban pang adlaw-adlaw na buluhaton.

Sintomas sa Postpartum depression

• Nagalikay sa pamilya ug amigo
• Wala na naatiman ang kaugalingon ug anak
• Maglisod og bonding sa bag-ong anak
• Nahadlok na dili sila maayong inahan
• Makasinati og sobra nga mood swings ug panic attack
• Sobra o kulang sa tulog
• Nawalaan og interes sa pang adlaw-adlaw na buluhaton
• Makahuna-huna nga pasakitan ang anak
• Mahuna-hunaan ang pagpakamatay
• Sige og hilak
• Dali lang masuko

Kung dili kini makonsulta dayon sa doktor, ang postpartum depression posibleng magdugay og pipila ka bulan. Kasabay sa bag-ong anak ang pagbag-o sab sa kinabuhi sa usa ka babaye, mapa-pisikal man o emosyonal. Timan-i na ang postpartum depression usa ka medical condition ug dili lang kini basta-basta nga emosyon sa mga bag-ong panganak.

2. Postpartum Hemorrhage

Kini mao ang sobra nga pagdugo paghuman og panganak. Kini mao ang ikatulong hinungdan sa pagkamatay sa mga inahan sa pagpanganak. Mahitabo kini kung ang uterus sa babaye wala nag-contract paghuman manganak. Nagasugod ang hemorrhage usa ka semana o labaw pa.

3. Impeksyon sa matris

Ang placenta o inunlan sa babaye mubulag sa gilid sa matris samtang nagapanganak ug mugawas sa lawas sa babaye 20 minuto human manganak. Posibleng magka impeksyon kung aduna pay nabilin na parte sa inunlan sa matris.

Ania ang mga sintomas sa impeksyon sa matris:

• Taas nga kalintura
• Paspas nga pinitik sa kasingkasing
• Abnormal na kadaghanon sa white blood cells
• Nanghubag na matris
• Baho nga discharge

4. Pagpanakit sa Kaluban

Ang ‘kaluban’ mao ang buslot sa babaye kung diin nagagawas ang bata. Normal lang nga musakit ang maong parte tungod  mabira kini ug magisi sa pagpanganak. Maayo ra sab kini pila ka semana human sa pagpanganak. Makatabang ang pagbutang og bugnaw o init na tubig sa maong parte aron malikayan ang impeksyon ug pagpanghubag. Importante sab nga manghugas og tarong kung magbawas aron makalikay sa mga germs nga naa sa may lubot. Kung maglisod og lingkod, mamahimong mugamit og unlan aron mabawasan ang pressure sa may ‘kaluban’.

5. Pagpanghubag sa Suso

Duha hantod upat ka adlaw paghuman sa pagpanganak, ang suso sa inahan mudako, mugahi ug manghubag tungod sa gatas na anaa niini. Aron mahimong komportable, importante nga magsuot og bra na sakto ang kadak-on ug magbutang og ice sa apektado nga parte. Mawala ang pagpanghubag kung adunay breast-feeding patters o kung muhunong na ang lawas sa paghimo og gatas.

6. Impeksyon sa tahi sa C-section

Importante nga dili i-scratch ang samad kung kini mangatol. Mamahimong magbutang og lotion aron mawala o mabawasan ang katol. Kung kini mamula ug manghubag ang panit kung asa ang tahi, magpakonsulta dayon sa doktor.