Tambal sa katol nga tutunlan

Bugnaw na sab ang panahon karong Disyembre. Ubanan pa og mga handaan ug mga kaon aron iselebrar ang kapaskuhan. Nakabantay sab ang tanan sa ilang panlawas, abtik sa pag-inom ug pagdala sa ilang mga tambal kung ugaling kinahanglanon sa mga salu-salo para lang ma-enjoy og taman ang selebrasyon.

Tungod sa mga maong factor, sagad sab ang mga adunay sore throat o ang pagpanakit sa tutunlan. Lahi-lahi ang posibleng mahimong hinungdan niini, ug ang pag-ila sa mga maong hinungdan ang pinakauna nga lakang aron makalikay niini.

Unsa ang sore throat?

Ang pagpanakit sa tutunlan usa ka sintomas lang nga adunay problema. Kasagaran, ang sore throat dala sa impeksyon, o mga factor nga dala sa palibot sama sa dry air. Aduna kiniy 3 ka klase base sa parte sa tutunlan na maapektuhan niini:

• Pharyngitis – Pharynx ang apektado, ang area sa likod sa baba.
• Tonsilitis – Nanghubag ug namula ang tonsils o ang mga soft tissue sa likod sa baba.
• Laryngitis – Ang voice box o larynx ang namula ug nanghubag.

Unsa ang mga sintomas sa sore throat?

Base sa nahimong hinungdan sa pagpanakit sa tutunlan ug sa parte niini nga apektado, ania ang mga sintomas na posibleng masinati sa tao nga adunay sore throat:

• Pagpangatol sa tutunlan;
• Pagbati og sakit, uga, ug iritado nga tutunlan;
• Puti nga klase sa mga gamay na nana sa tonsils;
• Pagbara sa ilong;
• Nagatulo nga sipon;
• Paghatsing;
• Ubo
• Kalintura;
• Chills;
• Lymph nodes sa liog;
• Paos na tingog; ug
• Pagpanakit sa tutunlan na musamot kung mutulon o mustorya.

Aron matino kung unsa nga klase sa tambal sa katol nga tutunlan ang angay inumon, angay nga mahibalo usa sa lain-laing posibleng hinungdan sa sore throat.

Hinungdan sa Sore Throat

1. Viruses – Anaa sa 90% sa pagpanakit sa tutunlan kay tungod sa mga virus na nagadala og mga sakit sama sa sipon, influenza o flu, mononucleosis o impeksyon nga mapasa pinaagi sa laway, measles o tigdas, chickenpox, ug mumps.
2. Bacteria – Ang streptococcus bacteria usa sa mga nag-una nga hinungdan sa bacterial sore throat. Sa mga bata, 40% sa mga kaso sa pagpanakit sa tutunlan kay tungod niini. Ang tonsillitis anaa sab sa maong kategorya. 
3. Mga allergy – Makadala og pagbara sa ilong, pagluha-luha sa mata, paghatsing ug iritasyon sa tutunlan ang allergens o mga hinungdan sa allergy sama sa pollen, kemikal, mga tanom, abog, ug mga binuhi nga hayop. Sa ubang kaso, allergic rhinitis ang nasinati kung mag uban-uban ang mga sintomas tungod sa allergens.

Tungod niini, ang sobra nga mucus gikan sa ilong maadto sa likod sa tutunlan. Ginatawag kini nga postnasal drip ug kini hinungdan sab sa sore throat.

4. Aso – Ang aso, kauban sa lain pang kemikal sa sama sa anaa sa sigarilyo ug tobacco, kay posible sab makairita sa tutunlan kung maginhawa kini.
5. Gastroesophageal Reflux Disease (GERD) – Kini nga kondisyon mahitabo kung ang acid sa tiyan nagasaka sa esophagus na nagadala og pagkaon gikan sa baba padulong sa tiyan. Nagadala kini og init na pagbati sa tutunlan tungod sa sintomas niini nga heartburn.
6. Pagkaon – Adunay ubang pagkaon na nadiskobrehang makatrigger sa sakit sa tutunlan sama sa seafood ug mani, pipila kini sa mga pagkaon na sagad allergic ang usa ka tao. Makapaguot kini sa airways ug makapapakatol sa tutunlan sa ubang kaso.

Makaapekto sa sinultihan apil na sa pagkaon kung adunay iritadong tonsils. Aron padayon lang ang selebrasyon karong panahon sa pasko, tan-awa dinhi kung unsa ang mga pwedeng tambal sa sore throat ug uban pang pamaagi aron maremedyohan kini.

• Loratidine/Cetirizine – Ang maong tambal sa sore throat usa ka antihistamine na makatabang nga mabawasan ang allergic rhinitis nga giubanan og paghatsing, pagpangatol sa ilong, ug pagluha-luha sa mga mata. Apil sab dinhi ang mga skin allergy sama sa mga katol-katol ug rashes.
   
• Fluids – Gawas sa pag inom og tambal sa tonsillitis, mamintinar nga moist ug swabe sa tubig ug uban pang healthy fluids ang tutunlan. Maampingan sab niini ang lawas batok sa dehydration. Kung makabati og pagpanakit sa tutunlan, kung mahimo mulikay usa sa mga ilimnon na adunay caffeine ug alcohol content tungod maka-uga kini sa tutunlan.

Mamahimong sulayan ang warm liquids sama sa sabaw, tsaa na caffeine-free, o lukewarm nga tubig na adunay honey para mabawasan ang iritasyon sa sore throat. Makatabang sab ang pagmumog og warm water na adunay asin. Gawas sa kahupayan nga epekto niini, makatabang sab kini nga patyon ang mga bacteria o germs na anaa sa tutunlan. Magbutang lang og ¼ hantod ½ teaspoon na tablesalt sa upat hantod walo ka ounces na tubig. Ayaw kini inuma. 

Gawas niini, ipahibalo sa mga kaubanan sa balay o trabaho na makairita sa tutunlan ang makaginhawa og cigarette smoke ug ubang cleaning products aron dili musamot ang sore throat. Kung dili kini malikayan, magsuot og facial mask.

• Lozenges – Ang mga therapeutic na hard candy sama ani makahupay sab sa sore throat. Isip pahinumdom, dili kini angay gamiton aron mabawasan ang sakit sa tutunlan para sa mga bata nga nag edad upat pababa tungod posible kining magresulta sa choking.

Gawas sa mga nahisgotan, himuong lig-on ang immune system pinaagi sa diet na adunay Vitamin C ug paggahin og oras para sa sakto nga pahulay. Sa ingon aning pamaagi, mapalig-on ang resistensya sa lawas aron labanan ang viruses ug bacteria na kasagarang nagadala og sore throat. Ayaw pagduha-duha sa pagkonsulta sa inyong doktor kung pabalik-balik ang pagpanakit sa tutunlan aron makasiguro.