Mga angay mahibal-an bahin sa gabalik-balik nga hilanat sa bata

Ang hilanat o “fever” kay kasagarang sakit sa mga bata. Maguol gyud ang mga ginikanan kung adunay hilanat ang ilang anak. Kung makit-an sa usa ka mapalanggaon nga ginikanan nga nag antos ang ilang anak tungod sa hilanat, bug-at kaayo ni sa buot. Busa, importante nga masayran sa mga ginikanan kung unsa kining hilanat, mga sintomas niini, ang mga posibleng hinungdan, ang hustong pag-atiman sa bata nga adunay hilanat, mga butang nga angay likayan ug kanus-a angay moduol sa doktor aron macheck-up ang bata nga adunay hilanat.

Unsa ba ang hilanat?

Matud pa sa kadaghanan ang ilang nahibal-an sa hilanat kay usa ka sakit, apan simtomas lamang kini sa us aka sakit nga mu-igo sa lawas. Ang hypothalamus kay usa ka bahin sa utak nga adunay direct control sa temperature sa atong lawas. Kung adunay impeksyon, sakit o uban pang hinungdan, mahimong aktibo ang atong hypothalamus ug ginataas niini ang temperature sa atong lawas aron muhatag og signal nga adunay dili maayo nga nagakahitabo. Bisan tuod ang hilanat usa ka normal nga proseso sa atong lawas aron madepensahan kini gikan sa impeksyon tungod sa kagaw, mahimo usab kini nga hinungdan sa tonsillitis, sip-on ug uban pang mga sakit. Mao nga importante nga macheck-up sa doktor ang inyong anak kung dili kini mawala pagkahuman sa 72 oras o tulo ka adlaw, aron mahibal-an ang hinungdan niini ug mahatag ang tama nga tambal.

Mga simtomas sa hilanat

Aron malikayan ang hilanat sa mga bata, importante nga masayran ang lain-laing simtomas niini. Ang mga mosunod mao ang mga sintomas tungod sa hilanat o fever: 

• Temperature nga taas pa sa 37.8°C
• Makabati og bug-at ang kalawasan
• Pagsakit sa kasukasuan o joints
• Pagsakit sa ulo
• Pagsusuka
• Pagkahilo
• Pagkawala og gana sa kaon

Unsa ang lain-laing hinungdan sa hilanat? 

Tungod kay ang hilanat o fever kay simtomas sa usa ka sakit nga mu-igo sa lawas, kinahanglan nga mahibal-an ang mga hinungdan niini aron mahatagan og husto nga pag-atiman ug tambal ang usa ka bata.

• Ania ang lain-laing nag-unang hinungdan sa hilanat o “fever sa mga bata:
• Trangkaso o “flu”
• Sip-on o common colds
• Impeksyon sa dalunggan
• Impeksyon sa tutunlan o “tonsilitis”
• Sakit sa bato o UTI
• Pulmonya o pneumonia
• Sakit sa tiyan o “gastroenteritis”
• Bulutong tubig o “chicken pox”
• Tipdas o “measles”
• Sobra nga kakapoy o “fatigue”
• Pagpabakuna o “vaccination shots”

Ang tama nga pag-atiman sa bata nga adunay hilanat

Sunda kini nga mga lakang aron maatiman ang mga bata ug mapaubos ang ilang hilanat:

1. Paimna og Paracetamol

Ang paracetamol usa ka maayo nga tambal aron mapaubos ang temperatura ug makunhuran ang pagsakit sa kalawasan sa bata. Siguraduha nga kini nga tambal angay alang sa edad sa bata. Puwede sab nga basahon dinhi ang saktong pag-inom sa Paracetamol.

2. Pagbutang og cold-compress sa agtang

Ang pagbutang og bugnaw nga tualya sa agtang usa ka maayong pamaagi sa pagpaubos sa temperatura sa bata kung adunay hilanat o “fever” ang bata.

3. Pag-inom og daghang tubig

Maayo alang sa bata nga painumon kini ug tubig aron malikayan ang dehydration tungod sa hilanat.

4. Pagpaligo gamit og sponge bath

Aron magpabilin nga limpyo ug presko ang bata, pwede kining liguan o trapuhan gamit ang tualya o sponge na gibasa gamit ang maligamgam o sakto lang ang kainit ug kabugnaw sa tubig.

5. Pagsuot og presko nga sanina

Siguraduha nga presko ang sanina sa bata aron kumportable kini ug dili pirmi panington.

6. Regular nga pag-ili og sanina) 

Kung panington, siguraduna nga tagaan kini og sponge bath ug ilisan dayon ang bag-ong sanina aron malikayan nga musamot ang hilanat niini. 

Ang mga angay likayan kung adunay hilanat ang bata 

1. Likayi ang pagpainom og lain-laing klase sa tambal ang bata 

Gawas sa Paracetamol, likayi ang paghatag sa bata og bisan unsa nga tambal, ilabi na kung wala kini gireseta sa doktor. Importante nga likayan kini tungod kay adunay mga tambal nga dili anay inumon sa mga bata

2. Ayaw ligu-i ang bata og bug-aw nga tubig o pahiran og alcohol

Basin mosamot ang hilanat sa bata kung ligu-an kini og bugnaw nga tubig o trapuhan og alcohol. Gamit lang og “lukewarm” nga tubig sa pagpahid o pagkaligo.

3. Likayi ang pag-ilis og tambal

Likayi ang pag-ilis og tambal sa bata, ilabi na kung wala kini girekomenda sa doktor. May maayo nga mukonsulta una sa doktor bag-o mag-ilis og tambal

4. Likayi nga ibukot sa baga nga habol ang bata

Importante nga magpabilin nga presko ug komportable ang gibati sa bata.

Kanus-a angay magpakonsulta sa doktor?

Maayo lang sa iyang kaugalingon ang hilanat, apan mahimo sab kini nga hinungdan sa grabe nga sakit, mao nga adunay mga higayon nga kinahanglan nga magpakonsulta sa usa ka doktor. Ang mosunod mao ang mga sintomas o senyales nga kinahanglang i-konsulta sa doktor mahitungod sa hilanat sa bata:

• Nagabalikbalik nga hilanat
• Temperatura na taas pa sa 39°C
• Makasinati na ug kombulsiyon
• Makasinati na og grabe nga pagpagawas og hugaw sa lawas
• Makasinati og grabe nga pagsakit sa ulo
• Makasinati og grabe nga pagsakit sa kalawasan

Panglawas sa bata

Kasagaran hinay ang resistensya sa mga bata busa kinahanglan nga siguraduhon sa mga ginikanan nga himsog ang ilang panglawas. Mamahimong mapahimsog ang kalawasan ug mapalig-on ang resistensya batok sa sakit pinaagi niini: paghatag og husto nga pagkaon kanila, siguraduha nga aduna silay igong pahulay, ug paghatag kanila og mga bitamina aron makadepensa ang lawas niini.