Hinungdan sa kahuyang o kaluya sa lawas

Pirmi ba ka magluya o dali ra kapuyon? Dili nato mabantayan nga matag adlaw daghang Pilipino ang nakasinati og ingon ani nga balatian apan dali ra usab makabawi sa kanhi nga kalagsik human nga makapahuway. Apan dili tanan dali ra makarekober, usahay ang kahuyang sa lawas sa usa ka tawo mamahimong timailhan sa mas lawom nga problema sa panglawas ug pwede kini mahimong sakit.  Importante nga masayran nato ang mga hinungdan sa kahuyang sa lawas ug ang mga epekto niini sa atong adlaw-adlaw nga mga aktibidad.

Mga hinungdan sa kahuyang sa lawas o Causes of body weakness:

• Pulaw
• Pagkaon nga dili tukma sa oras
• Sobra sa pagtulog
• Pagkaon og dili sustansiyado
• Emotional stress
• Dili pag-ehersisyo
• Sobra nga pag-inom og kape
• Menstrual cramps (sa mga babaye)
• Anemic
• Sobra nga pagtrabaho

Mga Posibleng Sakit o Kondisyon nga Hinungdan sa Kahuyang sa Lawas:

1. Weakness and Fatigue – kini usa ka kondisyon sa lawas kung diin ang sobra nga pagtrabaho makapaubos og enerhiya. Ang tawo nga adunay fatigue kanunay sab makasinati og balatian sama sa sakit sa ulo, sakit sa mga kasu-kasuan ug sakit sa lawas.
2. Diabetes – kini tungod sa taas nga sugar sa dugo. Ang tawo nga adunay diabetes kinahanglan magpakonsulta sa doktor, kay kon dili kini matambalan dayon pwede kining hinungdan sa komplikasyon sa lawas. Usa sa mga sintomas sa diabetes mao ang kahuyang ug pagkaluya.
3. Problema sa Nerves o mga Ugat – pipila sa mga Pilipino ang nakasinati og sobra nga kahuyang kon adunay problema sa nerves o kaugatan. Kini mahimong mahitabo kon apektado ang spinal cord.
4. Impeksiyon – ang impeksiyon sa lawas pwedeng hinungdan sa kahuyang. Kung ang usa ka tawo adunay hilanat ug uban pang mga sintomas, magpakonsulta dayon sa doktor aron kini moagi sa eksaminasyon ug mahatagan og sakto nga tambal.
5. Cancer – hinungdan kini sa pagkaluya ug kahuyang sa lawas kung kini anaa na sa grabe nga kahimtang. Kung mikaylap na ang cancer cells, mahimong munaog ang timbang sa usa ka tawo, mawala ang gana sa pagkaon ug maluya.
6. HIV – ang tawo nga adunay HIV posibleng makasinati og kahuyang. Kini mahitungod sa immune system o resistensiya nga nagasugod na og kahuyang tungod sa virus.
7. Diarrhea – ang diarrhea o LBM hinungdan sa kahuyang sa lawas ilabi na kung ang usa ka tawo kuwang sa tubig. Kinahanglang muinom og igo sa kadaghanon sa tubig aron mapulihan kini tungod sa hugaw nga gipagawas sa atong lawas. 
8. Stress – daghang klase sa stress nga pwedeng makapahuyang sa lawas. Kini usab pwede mahimong hinungdan o rason sa grabe nga sakit. Ang stress kinahanglan tambalan kung kini nahimo nang problema sa adlaw-adlaw nga mga buluhaton sa trabaho, balay ug uban pang mga aktibidad.
9. Malnutrisyon – ang kakulangan sa sustansiya sa pagkaon dili lang mahitabo sa mga bata. Ang ordinaryong tawo mahimong adunay kakulangon sa sustansya sa lawas tungod sa dili husto ug tama nga pagkaon.
10. Anemia – kung adunay anemia kini kay kasagarang hinungdan sa kahuyang sa lawas ug dali ra kapuyon. Kini nga kondisyon diin kulang ang red blood cells o hemoglobin nga ginapagawas aron magdala og igo nga hangin sa mga tisyu sa lawas.

Aron malikayan ang kahuyang sa lawas:

1. Healthy diet ug Proper lifestyle

Importante nga masayran nato ang kahimtang sa atong kahimsog ug ang pagbaton og healthy diet ug proper lifestyle aron dili kita makasinati og kahuyang sa lawas. Kaon og mga gulay ug prutas aron makabat-on og saktong bitamina nga makapalig-on sa atong lawas.

2. Tagaan og oras ang pag-ehersisyo

Sugdi og tama ang inyong adlaw ug hatagan og oras ug bili ang pag-ehersisyo aron mas nindot ang pag-dagayday sa dugo sa lawas ug makabat-on og maayo ug himsog nga panglawas.

3. Hatagi og saktong oras alang sa pagtulog 

Importante nga adunay sakto nga tulog sa gabii aron mabalik ang atong kusog sa buntag ug aron mahimo nato og tarong ang atong mga trabaho. Ug aron pud malikayan ang pagpulaw. 

4. Regular nga mukonsulta sa doktor

Kung ikaw makasinati og kahuyang sa lawas ug murag nagahuyang ka, magpakonsulta dayon sa doktor aron masiguro ang kahimtang sa inyong lawas. Dili lang kung kita adunay ginabati, kinahanglan regular nga mobisita ug magpakonsulta sa doktor.

5. Likayan ang pagkaon og sobra

Magbantay kita sa atong mga ginakaon. Tanang sobra makadaot sa atong kalawasan mao nga likayi ang pagkaon og tam-is ug parat.

6. Inom og gatas

Maayo usab ang regular nga pag-inom og gatas aron lig-on ang atong mga bukog ug mas nindot ang resistensiya sa atong lawas.

7. Inom og vitamins

Aron makabat-on og igo nga kusog adlaw-adlaw, maayo usab nga mu-inom og bitamina aron makalikay sa lain-laing mga sakit. Ang mga vitamins nga adunay ascorbic acid ug sodium ascorbate pipila sa mga pwede nimo imnon. Aron masiguro, magpakonsulta una sa inyong doktor kung unsang vitamins ang pwede ninyong imnon.

Ang physical weakness o pisikal nga kahuyang sa lawas kay kasagaran nga masinati sa matag usa kanato, apan dili kini angay pasagdan tungod kay mamahimo kining hinungdan sa uban pang mga sakit ug basin mas musamot pa ang kondisyon sa atong panglawas.

Samtang sayo pa, anaron nato ang atong kaugalingon nga ampingan ang atong lawas aron makabat-on kita og himsog nga panglawas. Ang pagbat-on og disiplina sa kaugalingon usa ka dakong tabang aron maayo ang atong kinabuhi ug aron dili kita dali maigo sa sakit. 

Ang tama nga ehersisyo, husto nga pagkaon, ug sakto nga pahulay mao'y dalan aron sa mas malipayon ug mahinungdanon nga kinabuhi.